Do tego, by określić , jak duży jest uszczerbek na zdrowiu, towarzystwa ubezpieczeniowe opracowały specjalne tabele, w których znajduje się dokładny opis różnych uszkodzeń każdej części ciała. A konkretny procent trwałego uszczerbku na zdrowiu, ubezpieczyciele ustalają po zakończeniu leczenia oraz rehabilitacji poszkodowanego. Gdy jednak leczenie się przedłuża, orzeczenie komisji i wypłata odszkodowania musi to nastąpić najpóźniej w 24 miesiącu po wypadku (dwa lata). Podstawą prawną do wydania orzeczenia lekarskiego Rozporządzenie Pracy i Polityki społecznej z 18 grudnia 2002 roku (Dz. U. z 2002 r. nr 234, poz. 1974).
Uszczerbek na zdrowiu jest trwałym lub długotrwałym naruszeniem sprawności organizmu, która ma znaczący wpływ na wykonywanie codziennych obowiązków. Wysokość uszczerbku na zdrowiu, czyli to, jak poważny jest problem ze zdrowiem, zależy od rodzaju urazu. Trwały uszczerbek na zdrowiu określany jest wtedy, gdy leczenie i rehabilitacja poszkodowanego nie rokuje poprawy jego stanu zdrowia i sprawności. Zazwyczaj związany jest z utratą albo uszkodzeniem danego organu czy narządu, a także ze znaczącym upośledzeniem jego funkcji. Powodem wystąpienia uszczerbku może być bezpośrednie uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia w wyniku traumy lub stresu. By otrzymać odszkodowanie z tego tytułu, doznana szkoda na zdrowiu musi wystąpić w wyniku nieszczęśliwego wypadku, czyli gdy dochodzi do:
Trwały uszczerbek na zdrowiu powstaje między innymi w wyniku wypadku komunikacyjnego, w miejscu pracy, w rolnictwie lub w życiu prywatnym. Może to więc być zderzenie, potrącenie pieszego lub rowerzysty, uszkodzenie ciała przez maszynę lub upadek z wysokości. Do takich sytuacji zalicza się również wypadek na nartach albo pogryzienie przez psa, czy nawet zawał mięśnia sercowego, który jest skutkiem m.in. długotrwałego stresu. Uszczerbek na zdrowiu może być również rezultatem błędów medycznych. Ale procent uszczerbku na zdrowiu nie będzie uznany, jeśli problemy są wynikiem przewlekłych chorób (również psychicznych) oraz fizycznych obrażeń ciała, które nastąpiły w wyniku przeciążenia, dźwignięcia, pochylenia lub nadmiernego wysiłku oraz innych wyłączeń, jakie zostały wskazane w OWU.
Ogólne Warunki Ubezpieczenia, które otrzymuje każdy ubezpieczony wraz z umową ubezpieczenia NNW, zawierają procentowe tabele z wykazem urazów oraz wskazaniem jaki procent uszczerbku na zdrowiu za nie przysługuje. Tabele te zawierają określone punkty, w których są opisane uszkodzenia poszczególnych części ciała, organów oraz narządów, a także ich uszeregowanie zależne od okolic ciała i wielkości stopnia uszkodzenia. Jednak samodzielnie poszkodowany nie może określić wysokości uszczerbku na zdrowiu, którego doznał.
Stopień i zaawansowanie trwałego uszczerbku na zdrowiu określa powołana przez ubezpieczyciela specjalna komisja lekarska z lekarzami-orzecznikami, która posługuje się wspomnianymi tabelami norm procentowych. Komisja lekarska na podstawie stanu zdrowia osoby ubezpieczonej oraz dokumentacji medycznej, którą ma obowiązek dostarczyć sam poszkodowany, analizuje stan, w jakim znajduje się osoba ubiegająca się o odszkodowanie. Procent trwałego uszczerbku na zdrowiu jest to czynnik, który ma znaczący wpływ na wysokość przyznanego pełnego świadczenia. Co można jeszcze uzyskać?
Trwały uszczerbek może wynosić więc od 1 do 100%. Orzeczenie komisji lekarskiej jednak uwzględnia sam uraz odniesiony w wyniku wypadku. Nie bierze pod uwagę samego czasu leczenia, bólu czy cierpienia, jakiego poszkodowana osoba doznała podczas zdarzenia, a także utraconych korzyści, które są bezpośrednio związane z urazem i jego leczeniem. O te świadczenia należy również wystąpić do ubezpieczyciela.
Warto także wiedzieć, że im wyższa jest suma ubezpieczenia, tym wyższe świadczenia można w przyszłości uzyskać. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ odszkodowania same w sobie towarzystwa ubezpieczeniowe wyliczają w systemie procentowym. Jest to procent liczony od sumy ubezpieczenia. Gdy lekarz orzecznik wskaże 5 procent uszczerbku na zdrowiu, to zdecydowanie lepsza będzie polisa opiewająca na sumę ubezpieczenia 300 000 zł niż na przykład 50 000 zł.