Z polisy OC (odpowiedzialność cywilna) sprawcy wypadku pokrywane są zarówno szkody osobowe oraz materialne. Odszkodowanie za uraz ciała w wypadku samochodowym należy się również pasażerom biorącym udział w zdarzeniu – również tym, którzy podróżowali razem ze sprawcą wypadku. Jak wygląda procedura? Jakie są rodzaje roszczeń, o które może się starać poszkodowany pasażer? Czy przyczynienie się pasażera do wypadku ma wpływ na wypłatę odszkodowania?
W obowiązującym prawie polskim, odpowiedzialność kierowcy wobec poszkodowanych określa się na dwóch zasadach: winy lub ryzyka. Procedura wypłacania odszkodowania za uraz ciała w wypadku samochodowym zależy przede wszystkim od rodzaju przewozu – odpłatnego (ryzyko) lub nieodpłatnego (wina).
Co oznacza odpowiedzialność sprawcy wypadku na zasadzie winy? Kierowca odpowiada w tym wypadku za czyny, które są sprzeczne z prawem. Jeśli wypadek zostanie spowodowany w wyniku naruszenia przepisów w sposób celowy oraz świadomy, kierujący pojazdem jest zobowiązany do zadośćuczynienia poszkodowanemu pasażerowi. Odpowiedzialność na zasadzie winy dotyczy przewozów grzecznościowych, czyli nieodpłatnych.
Co oznacza odpowiedzialność sprawcy wypadku na zasadzie ryzyka? W przypadku przewozów odpłatnych odpowiedzialność sprawcy opiera się na zasadzie ryzyka. W tej sytuacji już samo zaistnienie zdarzenia, w wyniku którego pasażer zostanie poszkodowany niejako zobowiązuje kierowcę do poniesienia wszelkich konsekwencji, które są związane z zadośćuczynieniem poszkodowanym. Zasady dochodzenia odszkodowania przez pasażera opierają się właśnie na tych okolicznościach. Gdy doszło do wypadku, a pasażer był przewożony nieodpłatnie, musi on wykazać winę kierującego pojazdem. W sytuacji przewozu odpłatnego nie trzeba udowadniać winy kierującego.
Pasażer poszkodowany w wypadku samochodowym ma prawo domagać się odszkodowania z OC sprawcy zdarzenia za obrażenia ciała i koszty związane z leczeniem oraz rehabilitacją. Dodatkowo poszkodowanemu może zostać przyznane zadośćuczynienie za cierpienia psychiczne lub renta w przypadku, gdy poszkodowany po wypadku nie może podjąć pracy zarobkowej. Jeśli właściciel pojazdu miał polisę NNW, pasażer może również ubiegać się o wypłacenie odszkodowania z tej polisy. Odszkodowanie z polisy NNW jest świadczeniem niezależnym od odszkodowania z OC sprawcy czy tez wypłacanego zadośćuczynienia.
Co należy się poszkodowanemu w wypadku pasażerowi? Czy tylko jest to odszkodowanie za uraz ciała w wypadku samochodowym? Poszkodowany pasażer ma dość szeroki katalog roszczeń, jakie może on zgłosić. Roszczenia odszkodowawcze obejmują:
Choć ubezpieczyciele tę sytuację starają się pomijać lub odmawiać wypłaty świadczenia, to zgodnie z polskim prawem, możliwość dochodzenia odszkodowania mają również pasażerowie pojazdu, dla których kierujący i jednocześnie sprawca wypadku, był osobą bliską.
Odszkodowanie za uraz ciała w wypadku samochodowym należy się nawet wówczas, gdy pasażer jest współwłaścicielem pojazdu oraz gdy poniósł śmierć. W ostatnim przypadku rodzina ma prawo dochodzić odszkodowania oraz zadośćuczynienia, nawet jeśli sprawcą jest osoba bliska.
Każda osoba biorąca udział w wypadku samochodowym może się do niego przyczynić. Jedną z sytuacji jest podróż z nietrzeźwym kierowcą. W takich okolicznościach ubezpieczyciel będzie miał prawo wypłacić poszkodowanej osobie tylko część odszkodowania.
Innym powodem zmniejszenia odszkodowania za uraz ciała w wypadku samochodowym jest brak zapiętych pasów bezpieczeństwa w chwili zaistnienia zdarzenia. Rozmiar obrażeń, których doznał poszkodowany, mógł bowiem być mniejszy, gdyby zasady ustawy Prawo o ruchu drogowym były przstrzegane.